// Dit moet je weten

De Wet DBA, ingevoerd om schijnzelfstandigheid tegen te gaan en helderheid te scheppen over arbeidsrelaties tussen opdrachtnemers en opdrachtgevers, veroorzaakte sinds 2016 veel onrust. Vanwege deze onrust werd een handhavingsmoratorium ingesteld, dit is een pauze op de handhaving van de Wet DBA. Dit moratorium loopt eind 2024 af en vanaf 01 januari 2025 gaat de Belastingdienst weer actief handhaven.

Geen tijd om alles te lezen? Scroll naar beneden voor onze video en podcast die de belangrijkste punten voor je samenvatten.

Handhavingsmoratorium

Tijdens het handhavingsmoratorium heeft de Hoge Raad uitspraak gedaan in een spraakmakende zaak tussen de FNV en Deliveroo, waarbij de FNV opkwam voor de bezorgers van Deliveroo. De Hoge Raad oordeelde dat deze bezorgers eigenlijk werknemers waren en geen zelfstandigen. Dit betekent dat arbeidsrelaties naast de wet DBA ook beoordeeld worden middels de lessen uit het Deliveroo-arrest. Hieronder duiken we dieper in op de informatie.  

De wet DBA

De Wet DBA (deregulering beoordeling arbeidsrelaties) is bedoeld om duidelijk te maken of je écht als zelfstandige werkt of eigenlijk meer als werknemer wordt beschouwd. De Belastingdienst kijkt hierbij naar drie belangrijke punten: 

  • Gezag: heeft je opdrachtgever invloed op hoe jij je werk uitvoert?
  • Persoonlijke arbeid: moet jij het werk zelf doen, of kun je iemand anders inzetten?
  • Loon: word je betaald voor de opdracht, of krijg je een vast bedrag dat meer op loon lijkt?

Waarom is het juist beoordelen van de arbeidsrelatie zo belangrijk?

Als de Belastingdienst een arbeidsrelatie herkwalificeert naar een arbeidsovereenkomst, kan dit gevolgen hebben. Denk bijvoorbeeld aan het terugbetalen van fiscale voordelen, het afdragen van achterstallige loonheffingen of zelfs een navordering en boetes. 

Deliveroo-arrest

In het Deliveroo-arrest besloot de rechter dat de bezorgers van Deliveroo eigenlijk werknemers waren, ondanks dat ze als zelfstandigen werkten. Dit heeft grote gevolgen voor de ZZP-wetgeving in Nederland, omdat het arrest laat zien dat de werkrelatie in de praktijk belangrijker is dan wat er op papier staat.

Hieronder een overzicht van belangrijkste punten uit het arrest:

 

Standpunt Indicatie Werknemerschap Indicatie Zelfstandigheid
Icon

Aard en duur van de werkzaamheden.

  • Eenvoudige werkzaamheden waar geen specifieke kennis of ervaring voor nodig is.
  • Langdurige opdrachten of verplichting tot meerdere diensten.
  • Gespecialiseerde werkzaamheden waarbij kennis en ervaring vereist zijn.
  • Korte opdrachten (individuele diensten).

IconWijze waarop de werkzaamheden en de werktijden worden bepaald.

  • Afwijken van de vooraf afgesproken opdracht, werkende verplichten andere activiteiten te ondernemen.
  • Inhoudelijke aansturing tijdens de uitvoering van de opdracht, opleggen van bedrijfseigen methodes en regels.
  • Inperkingen op de vrijheid van werkenden op opdrachten te weigeren of voor andere opdrachtgevers aan de slag te gaan.
  • Duidelijke opdracht met verantwoordelijkheid voor resultaat, mogelijkheid voor werkenden om verzoek te weigeren.
  • Volledige vrijheid in de uitvoering van de opdracht (buiten de werkinstructies om).
  • Volledige vrijheid om zelf te bepalen waar, wanneer en voor wie een werkende aan de slag gaat.
Icon

Inbedding van het werk en degene die de werkzaamheden verricht in de organisatie en de bedrijfsvoering.

  • Werkenden onderdeel laten zijn van de organisatie (bijv. deelname aan bedrijfsuitjes, trainingen, kerstpakket).
  • Langdurige of (verplicht) opeenvolgende opdrachten.
  • Opdracht in lijn met de hoofdactiviteit van de onderneming (bedrijfseigen werk).
  • Werkenden als externen behandelen (geen deelname aan bedrijfsuitjes, trainingen, etc.).
  • Korte opdrachten die individueel geaccepteerd kunnen worden.
  • Opdracht buiten hoofdactiviteit van de onderneming (geen bedrijfseigen werk).
IconVerplichting het werk persoonlijk uit te voeren.
  • Werkenden verplichten om het werk persoonlijk uit te voeren.
  • Vervanging inperken (bijvoorbeeld in de functieomschrijving).
  • Werkenden als ‘aannemers’ behandelen.
  • Vervanging ongelimiteerd toestaan.
IconWijze waarop de contractuele regeling van de verhouding van partijen is tot stand gekomen. Vaste overeenkomst zonder ruimte voor bijvoorbeeld onderhandeling over tarief of annuleringstermijn Werkenden de ruimte geven om zelf invulling te geven aan de overeenkomst
IconWijze waarop de beloning wordt bepaald en waarop deze wordt uitgekeerd.
  • Nooit ingaan op onderhandelingsvoorstellen vanuit werkenden omtrent tarief of anderszins de mogelijkheid inperken.
  • Betalingen zonder factuur of niet op basis van daadwerkelijk geleverde diensten.
Werkenden de vrijheid bieden om te onderhandelen, en hier ook daadwerkelijk in meegaan. Betaling enkel op factuur, inclusief btw (of met KOR vrijstelling), op basis van de geleverde diensten.
IconHoogte van deze beloningen. Werkenden niet tot nauwelijks meer betalen dan in de CAO (of Wet Minimumloon) is voorgeschreven. Werkenden significant (>150%) meer betalen dan in de CAO (of Wet Minimumloon) is voorgeschreven.
IconCommercieel risico.
  • Werkenden gegarandeerd uitbetalen (ook bij annulering van werkzaamheden, of ziekte).
  • Beperkingen opleggen omtrent andere commerciële activiteiten.
  • Werkenden enkel betalen voor daadwerkelijk geleverde diensten, zonder garanties vooraf.
  • Volledige commerciële vrijheid.
Icon

Ondernemerschap in het economisch verkeer.

Werkenden inperken in hun vrijheid om voor concurrenten of andere opdrachtgevers te werken. Werkenden volledig vrij laten in het ontplooien van activiteiten buiten de opdrachtrelatie.

 

Full speed ahead · Full speed ahead ·

Wat betekent dit voor mij?

01

Jouw situatie is uniek

Voor advies over jouw specifieke situatie kun je contact opnemen met jouw STAR-consultant of met één van STAR's juristen.

officenl@star-specialists.com
// Webinar schijnzelfstandigheid

Experts aan het woord

Liever streamen?

Linda Verbunt, Tim van Bremen en expert Boris Emmerig leggen alles uit in onderstaande webinar.

 

Podcasttip

Klik hier voor de ZiPtalk podcasts in Spotify

// Veelgestelde vragen
De Belastingdienst wil de markt in staat stellen om eigen verantwoordelijkheid te kunnen nemen. Het kabinet zet in op een gelijker speelveld tussen contractvormen, meer duidelijkheid over de vraag wanneer gewerkt wordt als werknemer dan wel als zelfstandige én verbetering van handhaving op schijnzelfstandigheid.
De regels zijn voor alle rechtsvormen hetzelfde. De feitelijke situatie op de werkvloer is doorslaggevend.
Ook hiervoor geldt dat de ondernemingsvorm niet van belang is bij de beoordeling van schijnzelfstandigheid. De vorm is slechts een omhulsel.
We zijn de komende weken druk bezig om de betrokkene te informeren. Mocht je twijfels hebben of meer informatie willen, neem dan gerust al contact op met je STAR-consultant.
De partij die de factuur betaalt, wordt als opdrachtgever gezien. Deze partij ontvangt ook de aanslag. Er is geen groter risico op schijnzelfstandigheid wanneer er een intermediair tussen zit. De feitelijke situatie, waar je als ondernemer het werk uitvoert, daar kijkt de Belastingdienst naar. Het maakt in die zin niet uit wie de opdracht verstrekt, zolang de uitvoering van de opdracht past binnen de eisen van de wet DBA.
Als intermediair proberen we ons zo goed mogelijk voor te bereiden op het afschaffen van het handhavingsmoratorium. We doen dit door in gesprek te gaan met onze partners en ZZP’ers, nieuw beleid te bepalen en zoeken aansluiting bij het Handhavingsplan Arbeidsrelaties van de Belastingdienst.
STAR biedt verschillende opties. We onderzoeken graag samen de mogelijkheden die passen binnen de eisen van de Wet DBA of de mogelijkheid om over te stappen naar loondienst.
Binnen dezelfde opdracht niet, omdat de feitelijke situatie dan al niet klopt. Wel kun je proberen de situatie gelijkwaardiger te maken. De opdrachtgever moet zich hiervan bewust zijn en geen gezag proberen uit te oefenen. Gelijkwaardigheid betekent dat de opdrachtgever kan aangeven wat er gedaan moet worden, maar zich niet mag bemoeien met de uitvoering van het werk.
De Belastingdienst kan met terugwerkende kracht beoordelen dat je al in loondienst was (tot maximaal 5 jaar terug). Dit omdat de feitelijke situatie in het verleden al op loondienst leek. De toekomst is afgedekt, maar het verleden niet.
Nee, het gaat om de werkelijke situatie. Bij mid-lancing ben je fiscaal gezien geen ondernemer meer, dus geen ZZP’er. Dit kan wel een alternatief zijn in situaties waarin ZZP-schap niet mogelijk blijkt.
Je mag niet meer dan 70% van je jaaromzet van één klant halen, wat neerkomt op ongeveer acht maanden. Dit is echter een richtlijn, geen harde regel. Hoe langer een opdracht duurt, hoe groter het risico wordt. Een verlenging van een opdracht moet goed onderbouwd worden, maar met een goed beschreven opdracht kan een project meerdere jaren duren.
Voor de zekerheid is het beter om een nieuwe opdracht bij een andere eindklant te zoeken. Als je te lang bij dezelfde opdrachtgever blijft, verhoogt dit het risico in de ogen van de Belastingdienst. Voor de ondernemer is het ook voordelig om met verschillende eindklanten te werken, bijvoorbeeld voor nieuwe connecties.
Als dit spontaan gebeurt, is het een goede oplossing. Maar als dit vooraf is afgesproken, heeft het weinig zin en zal het risico niet verminderen.
Dat maakt geen verschil. Er is geen leeftijdsgrens.
Het hebben van specifieke kennis die andere specialisten binnen het project niet hebben, is een indicatie dat je zelfstandig je werk kunt doen.
Dit helpt om de punten ‘Totstandkoming contract’ en ‘Bepaling beloning’ uit het Deliveroo-arrest meer richting zelfstandigheid te trekken in plaats van loondienst. Daarbij is niet 1 enkel feit of 1 enkele omstandigheid beslissend; alles moet in onderling verband worden beoordeeld.
De regels gelden ook voor buitenlandse ondernemingen. Er is geen verschil in de toepassing van deze regels. Als buitenlandse ondernemingen in Nederland werken, kunnen zij onderworpen zijn aan het Nederlands recht.
Helaas is deze informatie alleen in het Nederlands beschikbaar. Echter zal STAR in de toekomst een educatieve video maken die wordt verzien van Engelse ondertiteling.

Advies op maat

Voor advies over jouw specifieke situatie kun je contact opnemen met jouw STAR-consultant of met één van STAR's juristen.

Full speed ahead · Full speed ahead ·

Juridisch advies

Neem contact op voor juridisch advies op maat

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.